Stress: het lijkt inmiddels de grootste vijand in onze hedendaagse samenleving. We willen steeds meer en het liefst zo snel mogelijk. Vaak voelen we een grote druk om het allemaal waar te maken. Druk van buitenaf, maar vaak zijn de verwachtingen die we onszelf opleggen nog het hoogst. We hebben het inmiddels allemaal gehoord en voorbij zien komen dat stress een van de grootste boosdoeners is voor onze gezondheid. Hoe kunnen we stress verminderen? Is stress werkelijk onze vijand? Of is er ook een manier om onze stress te verminderen en weer onze vriend te maken?
Wat is stress en waarom ervaren we stress?
Laten we beginnen met het begrijpen waar stress eigenlijk voor dient. Net zoals elk proces in ons lichaam heeft het namelijk een functie. Het is er niet voor niets.
Stress is eigenlijk niets anders dan een vorm van spanning die wordt ingezet door je lichaam. Je hersenen pikken signalen op wanneer dat jij dit nodig hebt. Bijvoorbeeld wanneer je dringend in actie moet komen. Vroeger was dit bijvoorbeeld wanneer we een tijger in het wild tegenkwamen of een andere levensbedreigende situatie. Onze hersenen zijn namelijk geprogrammeerd om onszelf zoveel mogelijk in bescherming te nemen. Om het ons zo makkelijk mogelijk te maken. Kortom, om onze overlevingskans te verzekeren en optimaliseren.
Lees ook: Waarom chronische stress je ziek maakt, uitgelegd door een orthomoleculair specialist
Tegenwoordig is onze samenleving zo ingericht dat de kans op echte levensbedreigende situaties in ons dagelijks leven bijna verwaarloosbaar is. Desondanks is ons brein deels nog steeds geprogrammeerd op dit oude oerinstinct.
Wel hebben we te maken met constante prikkels om ons heen die onze aandacht vragen en we te verwerken hebben. Denk dan aan de eindeloze notificaties op onze telefoon tot aan onze eigen verwachtingen en negatieve gedachten in ons hoofd. Waardoor ons brein constant mini signalen ontvangt dat er ‘gevaar’ heerst. Het reageert hierop door de nodige processen in gang te zetten om hierop te reageren.
Omdat de prikkels die dit veroorzaken een constante factor zijn geworden in ons leven, is het ook steeds lastiger voor ons lichaam om weer terug te keren naar onze natuurlijke ‘ruststand’. Deze ‘ruststand’ zorgt ervoor dat alle nodige processen in ons lichaam optimaal blijven functioneren. Zonder dat alle aandacht en energie van je lichaam in die stress reactie gaat zitten.
Stress verminderen in 5 stappen
Hoe kun je je lichaam voorzien van de rust die nodig is om weer terug te kunnen schakelen in deze ‘ruststand’, zodat je lichaam zichzelf optimaal kan blijven opladen en reguleren?
1. Check regelmatig in bij jezelf
Probeer er een gewoonte van te maken om minstens een keer per dag een moment te nemen om bij jezelf in te checken. Hoe voel je je? Hoe voelt je lichaam aan? Hoe voelt je ademhaling aan?
2. Beweeg!
Beweeg regelmatig en het liefst dagelijks minstens een halfuurtje om de dagelijkse opgebouwde stress eruit te bewegen. Een korte work-out sessie of een fijne wandeling. Zelfs een ongegeneerde dans sessie op je favoriete nummer kan wonderen doen voor je stress levels!
3. Plan je offline momenten
Plan regelmatig tijden in je dag of momenten in je week dat je even volledig offline gaat en je internet of telefoon uit zet. Of zet op z’n minst bewust een tijd je notificaties uit.
4. Zoek de natuur op!
Er zijn verschillende wetenschappelijke onderzoeken waaruit blijkt dat de natuur een enorm kalmerend effect heeft op ons lichaam. Doe eens gek en trek je schoenen uit! Wanneer je op je blote voeten in het gras of op de aarde loopt, dalen niet alleen je stresslevels, maar ook de ontstekingslevels in je lichaam aanzienlijk.
5. Yoga en meditatie
Zorg dat je een vast meditatie moment in de dag hebt voor jezelf of plan een vaste yogales in de week. Belangrijk hierbij is om te beseffen dat, hoewel het vaak wel zo wordt gezien, meditatie en yoga geen “quick fix” zijn. Wacht dus niet liever niet tot je al over je grens heen in de stress schiet, maar zie het als “onderhoud” voor je stresslevels! Hoe meer je deze momenten eigen maakt in je eigen routine, hoe sterker je lichaam en geest bestendig worden tegen stress momenten en prikkels.
Tip: in het geval van overmatige stress is Restorative yoga aan te raden voor het verminderen van stress en voor meer ontspanning!
Lees ook: Restorative Yoga: ultiem relaxen met deze yogastijl
Ademhalingsoefening die je lichaam weer terug in “ruststand” brengt
Zet voor deze ademhalingsoefening vooraf een timer van 5 min (of langer!), zodat je niet meer aan de tijd hoeft te denken en je volledig op de oefening kunt focussen voor het verminderen van stress. Je kunt de oefening zittend of liggend doen:
- Breng je aandacht naar je ademhaling, terwijl je de rest van je lichaam ontspant. Scan vanaf de kruin van je hoofd je hele lichaam langs tot aan de onderkant van je voeten, terwijl je bewust elk deeltje los laat.
- Vervolgens begin je, je uitademing te verlengen. Je ademt 4 tellen in en 6 tellen weer uit en blijft dit ritme herhalen. Terwijl je dit doet, merk je op hoe het gewicht van je lichaam op je uitademing steeds zwaarder wordt. Alsof het gewicht van je lichaam op elke uitademing steeds een beetje meer begint los te laten en al het oude en onnodige je lichaam begint te verlaten.
- Om het effect van deze oefening te versterken kun je, je rechterneusgat afsluiten met je duim en alleen ademenen door je linker neusgat (zorg er dan uiteraard voor dat je niet verkouden bent 😉 en je vrij kan ademen door je linker neusgat).
Heeft stress ook een positieve effect?
Jazeker! Stress zet je bijvoorbeeld in actie en voorziet je lichaam van een energie boost. Een dosis adrenaline zorgt ervoor dat je scherper kunt waarnemen. Je zintuigen versterken en je reactie vermogen.
Pas wanneer stress niet slechts een kortdurende reactie meer is, maar een langdurig patroon wordt, is wanneer dit een nadelige invloed begint te krijgen op onze fysieke en mentale gezondheid.
Mindset kan het verschil maken
Het is belangrijk om te beseffen dat elke functie in ons lichaam bedoeld is om jou te beschermen. Elk stofje dat wordt aangemaakt, elk proces dat in gang wordt gezet om voor jou de best mogelijke omstandigheden te creëren, zodat jij je mooiste en meest authentieke leven kan leven.
Het is zo veel belangrijker dat we beseffen hoe we ons lichaam benaderen. Schiet je in de stress? Neem bewust een moment om je lichaam te bedanken dat het je in bescherming wilt nemen, terwijl je aangeeft dat die bescherming nu niet nodig is. Dit moment van dankbaarheid maakt niet alleen al een enorme shift in onze mindset, het geeft ook direct een nieuw signaal af aan brein en daarmee ons lichaam, dat het veilig is. Ja, ik besef me dat dit soms een beetje best gek kan klinken of voelen, maar geloof me, onze eigen intentie, bewuste gedachten en mindset kan een wereld van verschil maken voor het verminderen van stress.
Stress op zichzelf hoeft dus niet per definitie onze vijand te zijn. Je kan het verschil maken in hoe wij dit zelf kiezen te benaderen en hiermee omgaan. Zoals je hebt gelezen zijn er dus genoeg manieren hoe we stress kunnen opvangen en ombuigen door bewuste rustmomenten in te plannen.
Nerini is Restorative Yoga, Yoga Nidra en Meditatie docent, waarbij de ademhaling en de connectie tussen lichaam en geest centraal staat in haar lessen. Al van jongs af aan voelde zij zich aangetrokken tot de wereld van yoga, oude geschriften en tradities door haar Indiase roots. Voor meer info over Nerini en haar yogalessen, bezoek haar website YoginiNerini of Instagram.
