We kennen allemaal wel dat gevoel van spanning, een keer niet kunnen slapen, een vol hoofd, dat opgejaagde gevoel in je lijf. En als dat soms gebeurt is dat ook niet erg. Maar als je chronisch stress ervaart en constant over je eigen grenzen gaat, dan kan je serieuze problemen krijgen. Misschien wel een burn-out. Wat is een burn-out nou precies en hoe kan je door middel van yogatherapie van een burn-out afkomen?
Stress en burn-outs zijn helaas dus relevanter dan ooit
Misschien heb je zelf wel eens stressklachten of ben je bang dat als je zo doorgaat je in een burn-out terecht zou kunnen komen. Hierin ben je niet de enige. Onderzoek van het Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-out (NCPSB) heeft uitgewezen dat door alles wat er zich rond COVID-19 afspeelt, het schokkende aantal van 56% van de werkende bevolking risico loopt op stress en burn-outklachten (versus 17% in 2019). Stress en burn-out zijn helaas dus relevanter dan ooit.
Lees ook: Wat is yogatherapie? Een nieuwe mix tussen holistisch en wetenschappelijk
Van ‘Fight-Flight’ naar ‘Rest-Digest’
Ons lichaam is gemaakt om te reageren op gevaar. Maar goed ook, want als er een tijger voor je neus staat, dan wil je toch snel kunnen handelen. Of als je snel moet wegspringen voor een auto die op je afrijdt. Dat doet het zenuwstelsel voor ons. We schieten dan in de ‘fight-or-flight’ modus (sympathisch zenuwstelsel) en worden dan hyperalert. Je hartslag gaat onder andere omhoog, de spierspanning stijgt, je ademhaling gaat sneller en er worden stresshormonen (oa cortisol en adrenaline) in het lichaam rond gepompt.
Als het gevaar geweken is, heeft je lichaam de tijd nodig om deze stresshormonen weer uit het lichaam te krijgen en terug te keren naar een modus van ‘rest-and-digest’ (parasympatisch zenuwstelsel). Waarin cellen kunnen herstellen en vernieuwen en ons zenuwstelsel weer kan kalmeren.
Maar wat gebeurt er tegenwoordig? Het gaat niet meer om die tijger voor je neus, maar om de eindeloze stroom van e-mails en apps die binnenkomen. Of de onrealistische deadlines op je werk. Er is geen fysiek gevaar, maar door deze psychische alarmbellen denkt je lichaam nog steeds dat die tijger voor je neus staat. Die weet geen verschil. Met alle gevolgen van dien. Alleen… Dit gebeurt niet soms, deze prikkels zijn constant. Waardoor je lichaam niet meer de tijd krijgt te herstellen na een periode van stress. De stresshormonen blijven dus door je lijf gieren.
Wanneer je lijf echt op is
Dit kan je een tijdje vol houden. Je zal misschien gaan merken dat je je rusteloos voelt. Moeite hebt met ontspannen. Je slecht kunt concentreren. Het gevoel hebt altijd aan te staan. Je bevindt je dan al op de geleidende schaal van spanning, die eindigt in burn-out. In het begin kan je nog ingrijpen en helpt het om te rusten. Maar op een gegeven moment is je lijf ECHT op. Je lichaam kan simpelweg geen stresshormonen meer aanmaken. En dus heb je niet eens meer de energie om nog je bed uit te komen. En zelfs de meest simpele, alledaagse taak kost je enorme moeite. Dit is foute boel.
Hoe kan yogatherapie je helpen bij een burn-out?
Yogatherapie kan goed worden ingezet om van een burn-out en stressklachten af te komen. Het belangrijkste hierbij is dat yoga helpt bij het omschakelen van het sympathische naar het parasympathische zenuwstelsel. Hierdoor gaat het lichaam zichzelf weer herstellen en kunnen alle lichaamsprocessen weer normaal hun werk gaan doen. Dit doe je door zachte stretches, ontspannende ademoefeningen, yoga nidra (slaapyoga) en meditatie. De yogatherapeut zal elke sessie goed bij je kijken hoe je energie op dat moment is en wat je nodig hebt, zodat de oefeningen zo effectief mogelijk worden ingezet.
Daarnaast word je in een 1:1 yogatherapie setting door de therapeut ook uitgenodigd tot zelfreflectie (svadhyaya genoemd in yoga). Door samen te bespreken wat je tegen bent gekomen in de oefeningen. Hierdoor zul je meer inzicht krijgen in je eigen gedrag en patronen. Deze zelfreflectie in combinatie met de oefeningen om rustiger te worden, zorgen ervoor dat die eeuwige gedachtestroom tot bedaren komt. En dat er weer ruimte ontstaat om door de ruis heen naar de (stress) signalen van je lichaam te gaan luisteren.
Deze signalen zijn er altijd al geweest, maar heb je deze bewust of onbewust weggedrukt. Door mindful te zijn, naar binnen te keren en weer in contact te komen met je adem en je lichaam zal je veel beter gaan leren wat je grenzen zijn, wat je energie geeft en wat je energie kost. Hierdoor ontwikkel je meer focus, houd je aan het einde dag weer energie over en leer je welke veranderingen je in je leven moet aanbrengen om happy & healthy te blijven.
Neem je stressklachten serieus
Dus voorkom dat je voor een burn-out krijgt en langs moet voor yogatherapie. Let goed op jezelf als je wel eens stressklachten hebt. Neem genoeg rust. Zoek tijdig hulp als je merkt dat rusten niet meer genoeg is. En luister altijd goed naar je lichaam. Die weet het beste wat je écht nodig hebt. Voorkomen is uiteindelijk beter dan genezen.
Quinty May van Eick (MSc) is yogatherapeut en heeft daarnaast aanvullende opleidingen gedaan in Restorative Yoga, Ayurveda en Yoga Nidra. Heb je interesse in haar 1:1 trajecten? Neem contact met haar op via Instagram of haar website.
