Ayurveda voor Beginners: Het Hoe, Wat en Waarom

Ayurveda, de holistische geneeswijze uit India, heeft als doel je lichaam en geest weer in balans te brengen. Ben jij iemand die yoga beoefend, doet aan oil pulling, wel eens vast volgens intermittent fasting en de ochtend begint met warm water? Dan ben je al een eind op weg om de Ayurveda rituelen tot je te nemen.

Ayurveda kan op elk aspect in je leven worden toegepast. Van je lichamelijke gezondheid tot mentale weerbaarheid, beauty routines en wat je eet. In dit artikel gaan we dieper in op wat Ayurveda precies is, waarom het zo belangrijk is, wat jouw doshas zijn en hoe je het kan toepassen in je dagelijks leven.

Wat is Ayurveda?

Ayurveda is een eeuwenoude geneeswijze uit India. Het wordt wereldwijd al meer dan 5000 jaar beoefend en is daarom erkend als één van de oudste gezondheidswetenschappen die er bestaan. Het woord stamt uit het Sankrit, en vertaalt letterlijk naar ‘de wetenschap’ (veda) ‘van het leven’ (ayur). Het is een zusje van de yoga filosofie en focust zich op het voorkomen van ziekten en leven volgens jouw ware natuur.

Waarom is Ayurveda belangrijk?

Wanneer je in lijn leeft met jouw ware natuur weet je precies van welke voeding, kruiden, situaties, sport etc. jij energie krijgt. Staat er vanavond iets op het menu waar jij klachten van krijgt? No worries, Ayurveda got you covered. Er is een hele toolbox die om in te zetten om jouw maaltijd beter verteerbaar te maken of om die vervelende situatie te boven te komen.

Wanneer je weet hoe je jezelf in balans kunt brengen, met producten uit de natuur, zal dit zorgen voor vele voordelen. Bijvoorbeeld een goede nachtrust, minder ontstekingen, meer energie en je komt eindelijk van die hooikoorts af.

Prakruti en vikruti

Klinkt prachtig toch? Maar hoe doe je dat dan, voorkomen van ziekten en leven volgens jouw ware natuur? Volgens de Ayurveda wordt iedereen geboren als een bepaald type. Dit wordt je geboorteconstitutie genoemd, ofwel prakruti. Wanneer jij volledig in balans bent en leeft naar jouw constitutie, zal jouw huidige staat van zijn overeen komen met je prakruti.  

Volledig in balans is bijna niemand – tenzij je de verlichting hebt bereikt. Iedereen wordt beïnvloed door de consumptie van voeding, de seizoenen, een stressvolle dag op werk, een drukke agenda etc. Je kunt hierdoor last krijgen van klachten. Ongemakken waar je in de westerse wereld niet snel mee naar de huisarts zal gaan, worden in Ayurveda al beschouwd als onbalans. Denk hierbij aan irritatie, slapeloosheid, of brandend maagzuur.

Wanneer je deze klachten ervaart betekent dit dat jouw huidige staat van zijn niet volledig overeenkomt met je geboorteconstitutie. Dit houdt in dat er een onbalans is wat in Ayurveda vikruti genoemd wordt.

Wat is jouw dosha? (vata, pitta en kapha)

De kunst van Ayurveda is om je vikruti te herkennen. Dit doen we volgens de theorie van de dosha’s (vata, pitta en kapha). De dosha’s kunnen worden omschreven als energieën. Het zijn de elementen waaruit jij bent opgebouwd: ether, lucht, vuur, water en aarde. Elke dosha vertegenwoordigt twee elementen:

Vata – lucht & ether

Pitta – vuur & water

Kapha – water en aarde

Ons lichaam is opgebouwd uit alle vijf de elementen. We hebben namelijk alle elementen nodig om een functionerend lichaam te hebben. Per persoon overheersen er een of twee dosha’s, dit is je prakruti. Maar ook bij een vikruti (onbalans) overheerst er een dosha.

Heb je last van brand maagzuur dan is dit gelinkt aan te veel vuur, Pitta dosha dus. Om een dosha in balans te brengen doe je het tegenovergestelde. In het geval van Pitta zorg je voor verkoeling. Dit kan je tot je nemen in de vorm van voeding (kokoswater, groene bladgroenten), maar ook in de vorm van zwemmen of een ademhalingsoefening (brahmari).

Door al deze factoren bouwen we vikruti op. Ayurveda raadt daarom aan om twee keer per jaar te reinigen of detoxen. Je geeft je lichaam dan rust om al het oude te verteren en afvalstoffen te lozen. Hoe minder afvalstoffen, hoe dichter je bij je prakruti komt en in lijn kunt leven met jouw ware natuur. Hierdoor voel je je veel fitter en energieker.

Lees ook: Ayurveda Dosha’s: herken jouw unieke mind-body type

Hoe breng je jouw doshas in balans?

Het in balans brengen van jouw dosha start met een aantal concrete dingen. Allereerst is het belangrijk om erachter te komen wat jouw dosha is en welke dosha er uit balans is. Lees er meer over in het artikel ‘Ayurveda Dosha’s: herken jouw unieke mind-body type‘

Ochtendrituelen

Ayurveda hecht veel waarde aan een ochtendritueel (in Sanskrit Dinacharya). Sta vroeg op zodat je gebruik kunt maken van de spirituele energie die er ’s ochtends heerst. Start de dag met een positieve gedachte. Ook zijn er verschillende rituelen die je ’s ochtends kunt inzetten: mondverzorging, het reinigen van je ogen, gebruik van nasya (neusdruppels) en jezelf insmeren met warme olie. Sluit je ochtendritueel af met beweging in de vorm van een yoga of een pranayama. Succes gegarandeerd!

Aanbevolen voor jouw Ayurveda detox

Detoxen

Om alles wat je gedurende de dag tot je neemt (voeding, gedachten, situaties) goed te kunnen verteren, is het belangrijk dat jouw verteringsvuurtje goed werkt en je natuurlijk detoxt. Wanneer er te veel afvalstoffen in je lichaam zijn, kan jouw lijf niet adequaat reageren. Jouw verteringsvuur kan zijn werk niet goed doen. Dit resulteert in het opbouwen van afvalstoffen.

Houd daarom twee keer per jaar een grote schoonmaak tijdens de wisseling van de seizoenen, zoals een lente en herfst detox. Je lichaam krijgt dan de kans om op te ruimen. Door je te houden aan een mono-dieet geef je jouw lichaam rust alle afvalstoffen te verteren. In de Ayurveda gebruiken we hiervoor mungbonen en specerijen (vind het recept hier). De specerijen stoken jouw vuurtje op wat helpt bij het verteringsproces.

Lees ook: Ayurveda Ochtendrituelen: een goede start van de dag

Je bent wat je verteert

Wanneer je volledig opgeruimd het nieuwe seizoen ingaat, bestaat er een kans dat jouw verteringsvuurtje in balans is. Echter kan ook deze uit balans raken. In Ayurveda zeggen we ‘je bent wat je verteert’. Je kunt nog zoveel gezonde voedingsmiddelen tot je nemen, maar als jouw lijf ze niet kan verteren, kan het niet worden opgenomen. Met als resultaat dat onverteerde resten in je lichaam achterblijven en zich vormen tot afvalstoffen. Ook kan het zijn dat jouw verteringsvuurtje te hard brandt, wat resulteert in overmatige eetlust en irritatie wanneer je niet op tijd kunt eten. Gelukkig zijn er veel dingen die je kunt doen op jouw vertering te optimaliseren.

Het artikel is geschreven door Eline Flux van Dandelien Ayurveda. Op Feminien schrijft Eline over verschillende tips om jou te inspireren op het gebied van voeding, Ayurvedische kruiden, (zwangerschaps)yoga en selfcare rituelen.. Wil je meer weten over Dandelien Ayurveda? Bezoek dan haar website of Instagram.

Meer artikelen van Eline over Ayurveda:

• Ayurveda Dosha’s: herken jouw unieke mind-body type
• Ayurveda Herfst Detox: loos je afvalstoffen met deze reiniging
• Ayurveda Ochtendrituelen: een goede start van de dag
• 5 Ayurveda tips voor een ontspannen Kerst